ขอแยกประเภทท่อหลัก ๆ ตามความนิยมก่อนนะ
๑.ท่อโลหะ ที่นิยมก็มี EMT และ IMC
EMT คือท่อโลหะอ่อน นิยมใช้มาก ๆ ยิ่งบ้านสไตล์ลอฟท์ กับอินดัสเทรียล ถึงแม้ชื่อจะบอกว่าโลหะอ่อน แต่ตีหัวล่ะแตกแน่ ๆ ท่อแบบนี้ดัดงอได้ด้วยเบลนเดอร์ ลองไปหารูปจากอากู๋ดูนะครับ การร้อยสายเข้ากล่องจะมี coupling ก่อนเข้ากล่อง สายที่ร้อยเข้าไปจะไม่บาดกับตัวท่อ ทำให้โอกาสที่สายไฟจะรั่วลงกราวด์มีน้อยลง แต่หลังจากติดตั้งสายก็ต้องมีการเช็คการรั่วของสายอีกครั้งครับ ท่อแบบนี้ห้ามร้อยสายฝังดิน
IMC คือท่อโลหะแบบแข็ง ง่าย ๆ ก็คือคล้ายแป๊ปน้ำแบบเหล็กนั่นล่ะครับ ท่อแบบนี้ร้อยสายฝังดินได้ครับ
ยังไม่นับท่อแบบ flexible ซึ่งมีทั้งแบบโลหะและอโลหะ ซึ่งใช้ในจุดที่สายมีการงอมาก ๆ หรือจุดที่ต้องมีการขยับของสายอยู่บ่อย ๆ
๒.ท่อแบบอโลหะ หลัก ๆ ที่ใช้กันก็คือ ท่อ PVC และท่อ HDPE
ท่อ PVC ก็คือท่อเหลืองท่อขาวทีเราเห็นกันทั่วไปในงานไฟฟ้านั่นล่ะครับ ข้อดีคือถูก ใช้งานง่าย ไม่ต้องกังวลเรื่องไฟรั่ว(เหรอ) แต่มักจะมีการใช้งานผิด ๆ จากผู้ไม่รู้ คือเอาไปร้อยสายฝังดิน ท่อชนิดนี้ห้ามใช้ร้อยสายฝังดินเด็ดขาดครับ มันแตกง่าย
ท่อ HDPE นี่สิพระเอกตัวจริงของงานร้อยสายฝังดิน จำไว้ว่าจะฝังสายต้องท่อแบบนี้ครับ ตัวท่อเป็นสีดำ ๆ มีความเหนียวและยืดหยุ่นได้
ผมว่าท่อเป็น PVC สวยกว่านะ มีสีเหลือง สีขาว หลากหลายสี ตัดต่อก็ง่าย ประกอบง่าย แต่ที่แน่ๆราคาแพงกว่าท่อ PVC ท่อน้ำครับ
เหล็กแพง เดินยาก น้ำหนักเยอะ
แต่ทนทานกว่า pvc แน่
บ้านคน ไม่ต้องเข้มงวดขนาดนั้น
ตัวท่อเหล็ก จะลงกราวด์ ถ้าไฟรั่วก็ตัดทันที
Flexible Tube (ท่อร้อยสายไฟ)
- แบบเป็นโลหะราคาจะถูกกว่าแบบที่เป็นพลาสติกมาก ข้อดีคือ เหมาะไว้ใช้งานภายนอกอาคาร ทนแดด ทนฝนเพราะเป็นอลูมิเนียม
ข้อเสียคือ มันเป็น ตัวนำไฟฟ้าที่ดีเลย หากสายไฟขาดรั่ว มีเฮ
- แบบพลาสติก ราคาแพงกว่า มีหลายเกรด เป็นฉนวนไฟฟ้า และ มันออ่อนตัวกว่าครับ เหมาะใช้งานในอาคาร เอาไว้ร้อยเก็บสายไฟเครื่องใช้ไฟฟ้า ก็ดี
-แบบ HDPE,HDPE,PE แบบนี้ส่วนใหญ่ใช้กับอุตสาหกรรม เอามาใช้ตามบ้านเรือนก็ได้ครับ โฮมโปรมีขาย
- แบบ pvc อันนี้ถูกดีไว้ร้อย สายไฟในทางที่ไม่คดเคี้ยว
โลหะดีกว่าทุกด้าน
ทนทานไม่แตก ป้องกันไฟช๊อตไฟใหม้บ้าน กันสัญญาณกวนได้ดีและ ปลอดภัยป้องกันไฟดูดเพราะต่อลงดิน
จะเลือกใช้ท่อเหล็ก หรือท่อ PVC ต้องหาช่างดีๆ ให้ได้ก่อน
ท่อเหล็ก EMT ต้องมีเครื่องมือดัดท่อ ดัดโค้ง และเวลาตัดต่อท่อก็ต้องใช้ Cutter ตัดท่อ แต่งปลายท่อ
ต้องใช้ Fitting ที่เหมาะสม โดยเฉพาะตอนต่อท่อเข้า Box ทั้ง Handy Box และ Pull Box
ถ้าใช้ช่างที่ไม่ประณีต มักจะต่อท่อแบบมักง่าย ต่อท่อเข้า Box โดยแยงท่อเข้าไปเฉยๆ ไม่มี Lock nut
ช่างสมัยนี้มักจะใช้ท่ออ่อนต่อยาวๆ เพราะทำงานง่าย ไม่ต้องดัดท่อ ไม่ต้องใช้ข้อต่อ ข้องอ ไม่ใช้ LB LR LL
ถ้าช่างไม่เก่งพอ หรือเครื่องมือ อุปกรณ์ไม่ครบ การใช้ท่อ PVC อาจจะทำงานได้เรียบร้อยกว่า
ท่อโลหะ มี3ชนิด
1.ท่อบาง(emt) ในอดีตใช้ฝังตามอาคาร ปัจจุบันนิยมเดินลอยโชว์
ข้อดีคือ แข็งแรง ดัดง่าย อุปกรณ์ฟิตติ้งเยอะ ดัดแปลงต่อกับระบบPVC ได้ง่ายที่ขนาด1/2และ3/4
ข้อเสียคือแพงกว่าpvc ถ้าช่างไม่ชำนาญงานจะไม่สวย และมีขนาดใหญ่สุดที่2"
2.ท่อเหล็กหนา (imc) นิยมใช้เดินฝังส่วนที่ต้องการความแข็งแรง และใช้เดินต่อกับระบบที่กันน้ำ เช่นระบบเมน มีขนาดใหญ่สุดที่6"
ข้อดีคือแข็งแรง มีระบบกันน้ำ ต่อด้วยระบบเกลียว
ข้อเสียคือแพงมากกว่า emt อีกครับ
3.ท่อหนา (rsc) ขอตอบตามประสบการณ์เลยนะครับว่าแทบไม่เคยใช้เลยครับ หรือผมอาจจะไม่เคยทำงานใหญ่ก็เป็นได้
ท่ออโลหะ ที่นิยมมี2ชนิด
1.ท่อpvc มีสีเหลืองที่ยาว4เมตร สีขาวยาวเกือบ3เมตร(2.92ม.) นิยม
ข้อดีคือ ทนทาน เป็นฉนวน อุปกรณ์มีเยอะหาซื้อง่าย
2.ท่อhdpe ที่ใช้กับงานไฟฟ้าส่วนมากเป็นรุ่น pn6
ข้อดีคือทนทานมากๆ โดนอะไรกระทบแรงๆมักไม่แตก เดินระยะ100ม.ได้โดยไม่มีรอยต่อ (หรือว่าข้อเสียที่ต้องหาฟิชเทประยะ100ม.ด้วย555+)
ข้อเสียคือระบบฟิตติ้งน้อย และข้อโค้งแพงมาก อุปกรณ์หาซื้อยาก และต้องใช้เทคนิคเมื่อต่อกับหัวงูเห่า หรือระบบอื่นๆ เมื่อเป็นม้วน100เมตรที่ขนาดใหญ่ๆ จะขนส่งไปต่างจังหวัดลำบาก
สรุปแบบสั้น ๆก้อคือท่อโลหะ ดีกว่า ทนทานกว่า แพงกว่า และหาคนทำยากกว่า
ท่อแบบอโลหะหรือพวกพีวีซี จะถูกกว่า ทนทานน้อยกว่าท่อแบบโลหะครับ แต่ที่นิยม เพราะเรื่องราคาและการทำงาน มันตัดหรือดัดง่ายกว่าเยอะ
ส่วนท่อพวก HDPE มันแพงกว่าท่อพีวีซี การดัดทำได้ยากกว่าพวกท่อพีวีซี และเพราะสมกับงานฝังพื้นดินมากกว่าครับ
สมัยก่อนงานเดินท่อตามบ้านก้อใช้ท่อเหล็กพวก EMT ครับ แต่เดี๋ยวนี้ไปใช้พวกท่อพีวีซีเพราะราคามันถูกกว่าครับ ไม่ใช่เรื่องป้องกันไฟดูดหรอก
ดังนั้นหากมีงบ แนะนำท่อโลหะ หากงบน้อยก้อคงต้องท่อพีวีซี หรือไม่ก้อเดินสายตีกิ๊ปแล้วละครับ
ปัจจัยที่ทำให้ท่อเหล็กไม่เป็นที่นิยมนอกจากเรื่องราคาแพงแล้ว
อีกปัจจัยหนึ่งคือ ทำได้ยากกว่าท่อ PVC มาก ผู้ที่ทำการดัดท่อต้องกำหนดจุดบนเบนเดอร์หรือฮิกกี้ให้เป็น
มิเช่นนั้นพอดัดท่อแล้วไม่พอดีกับหน้างาน ท่อก็จะเสียครับ ... ที่สำคัญเราหาหน้างานที่เป็นเป็นฉากเป็นมุมดี ๆ ได้ยาก
ทำงานในที่แคบได้ไม่ดีเหมือนท่อ PVC เพราะรัศมีในมุมโค้งกว้างกว่าท่อ PVC หลายเท่า
ทำงานในพื้นที่ ที่มีเพดานต่ำลำบากครับ
และท่อเหล็กยังมีอุปกร์ต่อร่วมที่สำคัญคือบุชชิ่ง ป้องสายไฟบาดกับปากท่อซึ่งต้องใส่ทุกจุด
บุชชิ่งก็เป็นต้นทุน ราคาหลายบาทต่อหนึ่งตัวครับ ... ผู้รับเหมาไม่ค่อยใส่ให้ แต่ถ้าสายถูกบาดแล้วซ่อนอยู่ในท่อเราก็มองไม่เห็นครับ
ดังนั้นการใช้ท่อโลหะร้อยสาย ต้องทำโดยช่างผู้ชำนาญจริง ทั้งเรื่องการดัดท่อและการร้อยสายครับ
เพราะมิเช่นนั้นตัวท่อเหล็กเองจะเป็นตัวแปรที่ทำให้ระบบไม่มีความปลอดภัยอย่างที่หวังไว้ครับ
เห็นหลายคนเอาท่อประปาพีวีซีสีฟ้ามาร้อยสายไฟ
ท่อพีวีซีสีฟ้า เมื่อไฟไหม้จะลุกลามต่อจากห้องหนึ่งไปยังอีกห้องต่อๆกันไปได้ แม้จะมีผนังกั้น
ที่ถูกต้องคือ ท่อพีวีซีสีเหลืองกำหนดให้ใช้กับสายไฟ ข้อดีคือเมื่อไฟไหม้จะไหม้แค่จุดนั้นแล้วดับไม่ลามไปยังจุดอื่น
ท่อไฟฟ้ามี 2 ประเภทหลักๆคือ ท่อโลหะและท่ออะโลหะ
1.ท่อโลหะ
1.1 ท่อ EMT. คือท่อโลหะบาง คุณสมบัติใช้สำหรับร้อยสายไฟภายในอาคารสามารถฝังในผนังได้ ไม่อนุญาติให้เดินฝังพื้นเนื่องจากไม่สามารถรับน้ำหนักได้จะทำให้เกิดปัญหาท่อบี้แบน
1.2 ท่อ IMC. ท่อโลหะหนาปานกลาง คุณสมบัติใช้เดินท่อภายในและภายนอกอาคาร สามารถฝังดิน ฝังพื้อและฝังผนังได้ ราคาแพง
1.3 ท่อ RSC. ท่อโลหะหนาคุณสมบัติสามารถติดตั้งได้เหมื่อท่อโละข้างต้น ฝังถนนได้ ราคาแพง
2. ท่ออะโลหะ
2.1 ท่อ PVC. ท่ออะโลหะคุณสมบัติใช้ติดตั้งภายใน ภายนอกอาคารราคาถูก
2.2 ท่อ UPVC. ท่ออะโลหะคุณสมบัติใช้ติดตั้งภายใน ภายนอกอาคารราคาถูก
2.3 ท่อ HDPE. ท่ออะโลหะคุณสมบัติใช้ติดตั้งภายใน ภายนอกอาคารราคาถูก นิยมใช้ติดตั้งงานภายนอกอาคารเนื่องจากทนทานสภาพอากาศ อุณหภูมิได้ดีกว่า ทนทานกว่า
ต่อไปก็มาถึงคำถามที่ว่าทำไม ถึงเห็นมีท่อโลหะบ้าง อะโลหะบ้างตามบ้านและอาคาร
ทำไมถึงใช้ท่อโลหะในอาคาร เนื่องจากมันเป็นข้อบังคับ(กฎหมาย) เกี่ยวกับความปลอดภัยกรณีพื้นที่อาคารเกิน 10,000 ตารางเมตร เป็นอาคารสูง อาคารใหญ่ อาคารใหญ่พิเศษ โรงมหรสพ กำหนดท่อร้อยสายไฟเป็นท่อโลหะ
ส่วนอาคารที่ไม่เกิน 10,000 ตารางเมตรสามารถใช้ท่ออะโลหะได้ แต่ส่วนมากผู้ออกแบบกำหนดเป็นท่อ UPVC เนื่องจากมีคุณสมบัติติดไฟแต่ไม่ลามไฟ ซึ่งต่างจากท่อ PVC มีคุณสมบัติติดไฟและลามไฟ ส่วนจะใช้ท่อโลหะก็ได้ซึ่งก็ยิ่งถือว่าดีกว่า แต่เนื่องจากราคาสูงเกินไปอาจทำให้เจ้าของบ้าน เจ้าของอาคารต้องการจะลดคอสตรงนี้ออกไปก้ได้และไม่ผิดข้อกำหนดด้วยครับ
ปล.ไม่ได้เกี่ยวกับการติดตั้งยากหรือง่าย ดัดยากหรือง่ายตามที่หลายๆท่านเข้าใจกันนะครับ
ที่มา:
https://pantip.com/topic/34008751 
